انواع سیم و کابل برق و کاربرد آنها

انواع سیم و کابل برق، کاربرد و دسته بندی آنها 0 تا 100 بشناسید

انواع سیم و کابل

سیم و کابل برق از پر کاربردترین تجهیزات در مدار و شبکه های برق هستند اغلب سیم با کابل با هم اشتباه گرفته میشوند که ما در مقاله سیم و کابل برق چیست و تفاوت آنها به بیان چیستی و تفاوت این دو پرداخته ایم.

پارامتر های متفاوتی در تقسیم بندی سیم و کابل به انواع مختلف تاثیر گذارند از جمله:

•  انواع سیم و کابل برق بر اساس نوع هادی
• انواع سیم و کابل برق بر اساس جنس هادی
• انواع سیم و کابل برق بر اساس نوع عایق
• انواع سیم و کابل شیلددار یا بدون شیلد
• انواع سیم و کابل زره دار یا بدون زره
• انواع سیم و کابل بر اساس کاربرد
• انواع سیم و کابل بر اساس تعداد رشته

با پیشرفت تکنولوژی و البته صنعت برق، صنعت کابل سازی نیز با پیشرفت‌های زیادی همراه شد و باعث پیدایش و تولید سیم و کابل برق شد. که البته کاربردها هر کدام از انواع سیم و کابل ها با هم متفاوتند.

انواع سیم برق

انواع سیم برق به چند نوع تقسیم میشود:

• سیم افشان
• سیم نیمه افشان
• سیم مفتولی
• سیم ارت نیز از دیگر انواع سیم برق است که برای موارد حفاظتی کاربرد دارد.
• نوع دیگری سیم که در الکتروموتور ها و سیم پیچ ترانس ها وجود دارد سیم لاکی است.

سیم برق افشان

این سیم از مجموعه رشته‌های نازک فلزی (معمولا مس) در یک لایه عایق پلاستیکی (معمولا از جنس PVC) تشکیل شده است. بارزترین ویژگی این سیم افشان انعطاف‌پذیری بالای آن است همین ویژگی باعث شده که به سیم نرم نیز شهرت پیدا کند. سیم نرم برای سیم کشی‌های پرپیچ و خم بیشتر و سیم کشی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیم مفتولی

سیم برق مفتولی برخلاف سیم افشان که از چند رشته فلز ساخته می‌شود، از یک رشته فلز ضخیم در یک عایق الکتریکی تشکیل شده است. از دیگر نام‌های آن می‌توان به سیم خشک، سیم سخت و سیم NYA اشاره کرد. ویژگی مهم این سیم انعطاف پذیری پایین آن و البته تحمل و استقامت بالا در برابر تنش های مکانیکی و  نصب زیر گچ، داخل تابلو ها، داخل لوله ها و استفاده در فرکانس های بالا بدون اینکه به آن آسیبی وارد شود. ولتاز نامی ثبت شده برای این سیم از 300 ولت تا 750 ولت است.

سیم برق نیمه افشان

سیم نیمه افشان همانطور که از نام آن مشخص است محصولی ما بین سیم افشان و مفتول است.
ضخامت رشته های آن از سیم افشان بیشتر است و درنتیجه انعطاف‌پذیری آن کمتر است.
کاربردهای آن همان کاربردهای سیم مفتول است ولی با ویژگی های سیم افشان یعنی در مسیرهای پرپیچ و خم و در مکان‌هایی است که تنش مکانیکی آن زیاد است.
پس سیم نیمه افشان انعطاف بیشتری نسبت سیم مفتولی و انعطاف کمتری نسبت به سیم افشان دارد.

سیم ارت

سیم اتصال به زمین یا سیم ارت (Earth wire)، یکی از انواع سیم است که وظیفه آن انتقال جریان نشتی به سمت زمین است.
رنگ سیم ارت معمولا به صورت راه راه زرد و سبز است. در برخی کشور ها به آن Ground wire هم می‌گویند.
 خرید سیم ارت و استفاده از آن بسیار مهم است و افراد را برابر خطر برق گرفتگی و از وسایل الکتریکی در برابر اتصالی ها حفاظت می‌کند. این سیم در نید صنعت به صورت خرده و عمده به فروش میرسد.

سیم لاکی

اگر تا به حال روتور و استاتور یک الکترو موتور را از نزدیک دیده باشید، سیم‌هایی بسیار باریک را مشاهده می‌کنید که به صورت منظم در شیارها پیچیده شده اند.
این سیم های نازک که معمولا رنگ روکش آن‌ها مسی رنگ است به سیم لاکی شهرت دارند.
سیم لاکی اسقامت بالا در برابر حرارت دارند و با ضخامت کمی که دارند برای سیم‌پیچی انواع الکتروموتورها و ترانس‌ها مناسب هستند.

معرفی انواع کابل

انواع کابل های برق:
کابل های برق بر اساس پارامترهای زیر به چند دسته تقسیم میشوند.

• سطح ولتاژ
• نوع هادی
• نوع عایق
• تعداد رشته
• کاربرد و مکان استفاده

انواع کابل برق بر اساس نوع هادی

کابل افشان

کابل افشان از یک یا چند رشته هادی افشان است. این کابل در مکانهایی که فشار مکانیکی و فیزیکی کمتری دارند، استفاده میشود.
انعطاف پذیری بالاتر نسبت به دو نوع نیمه افشان و مفتولی دارند.

کابل نیمه افشان

انعطاف پذیری این کابل کمتر از نوع افشان و بیشتر از نوع مفتولی آن است.

کابل مفتولی

از چند رشته سیم مفتولی که بهم تابیده اند تشکیل میشود.
بیشتر در پروژه های صنعتی به کار میرود.
کابل مفتولی نسبت به بقیه کابل های کمترین انعطاف را دارد.

 دسته بندی کابل برق بر اساس کاربرد

• کابل مخابراتی
• کابل کنترل یا فرمان
• کابل ضد حریق
• کابل جوشکاری
• کابل کواکسیال
• کابل شبکه
• کابل خودنگهدار

کابل خودنگهدار

هادی کابل خودنگهدار آلومینیومی با یک عایق پلی اتیلن است. کابل های خودنگهدار برای نصب روی تیر برق ها برای خطوط هوایی طراحی شده است. این کابل میتواند شامل فاز، نول، روشنایی و منسجر باشد. قیمت کابل خودنگهدار به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل براساس پارامترهایی مانند سطح مقطع، تعداد رشته، تکفاز یا سه فاز بودن، نرخ روز آلومینیوم و... تعیین می شود.

کابل شبکه

کابل های شبکه برای انتقال داده در بین کامپیوترها، روترها، شبکه استورج به دو صورت شیلددار و بدون شیلد تولید میشوند.
از انواع کابل شبکه CAT5، CAT6،CAT7،CAT8 را میتوان نام برد.

کابل کواکسیال یا آنتن

کابل کواکسیال از یک رسانا که با یک عایق میانی پوشیده شده سپس فویل آلومینیومی که با شیلد و یک عایق خارجی پوشانده شده است. برای انتقال سیگنال آنتن به تلویزیون کاربرد دارد.

کابل کنترل یا فرمان

کابل کنترل از آن دسته از کابل‌ها است که هدف آن صرفا انتقال سیگنال از فرستنده به گیرنده است. این نوع کابل را در تابلوهای کنترل، خطوط تولید اتوماسیون و... می‌توان یافت. جریان عبوری از این کابل معمولا در حد چند میلی‌آمپر و ولتاژ قابل تحمل آن زیر 100 ولت است.

کابل مخابراتی

همانطور که از نام آن مشخص است در صنعت مخابرات استفاده می‌شود. این نوع کابل مانند کابل کنترل برای انتقال سیگنال از یک نقطه به نقطه دیگر است و دارای تنوع بسیار زیادی است. از جمله این کابل‌ها می‌توان به کابل کواکسیال (آنتن)، کابل شبکه، کابل زمینی و هوایی و... اشاره کرد.

کابل ضد حریق

کابل نسوز کابل انعطاف پذیری است که با تحمل جریان های بالا و توانایی فعالیت در محدوده دمایی 60- تا 250+  یک کابل بسیار خاص در حوزه صنعت است. البته نام کابل نسوز شاید عنوان مناسبی برای این کابل نباشد چون هر کابلی در یک دمای مشخص و زمان مشخص سوخته و از بین میرود پس شاید عنوان دیر سوز مناسب تر باشد اما مقاومت بالای کابل ضد حریق در برابر همه ی عوامل طبیعی حتی اشعه فرابنفش در نوع خود بی نظیر است.

طبقه بندی کابل برق بر اساس ولتاژ

• کابل فشار ضعیف (lv) از 300 ولتا تا 1000 ولت
• کابل فشار متوسط (mv) از 1کیلوولت تا 33 کیلوولت
• کابل فشار قوی(hv) از 63 کیلوولت تا 230 کیلوولت
• کابل فوق فشار قوی (EHV) ولتاژ 400 کیلوولت به بالا

کابل برق بر اساس جنس هادی

فلز مس و آلومینیوم به دلیل رسانایی بالا بیشتر از سایر فلزات برای تولید سیم و کابل استفاده میشود.
انواع کابل برق به دو نوع  کابل مسی و کابل آلومینیومی تقسیم میشوند.

کابل برق با توجه به تعداد رشته

کابل های برق از تک رشته تا چند رشته تولید میشوند.
کابل های برق فشار ضعیف معمولا از یک تا پنج رشته و کابل های فشار متوسط و قوی از یک تا سه رشته تولید میشوند. عواملی که بر قیمت کابل فشار ضعیف تاثیر می گذارند عبارتنداز تعداد رشته، اندازه سطح مقطع، طول مسیر و مکان استفاده.

انواع کابل برق محافظ در برابر فشار های مکانیکی

کابل ها برای تحمل فشار های مکانیکی با زره هایی از جنس فلز عایق میکنند.
پس کابل ها زره دار یا بدون زره اند.

انواع کابل برق محافظ در برابر نویز

کابل ها بر اساس حفاظت الکتریکی در برابر نویز با لایه نواری شیلد بافته شده از جنس مس یا آلومینیوم عایق میشوند.
پس از نظر شیلد کابل ها به شیلددار و بدون شیلد تقسیم میشوند.
کابل های شیلددار از نظر جنس شیلد به شیلد مسی یا آلومینیومی تقسیم میشوند.

انواع کابل برق بر اساس نوع عایق

کابل های میتوانند عایق هایی از جنس پی وی سی، پلی اتیلن، پلی یورتان، پلی استر، پلی تترا فلوئورو اتیلن، پلی اتیلن ترفتالات، اتیلن وینیل استات، لاستیک طبیعی، لاستیک کلروپرون و... باشد.
اما پلی وینیل کلراید یا PVC و پلی اتیلن XLPE بیشترین عایق هایی هستند که معمولا استفاده میکنند.

جمع بندی

سیم و کابل ها بر اساس پارامتر های متفاوتی به انواع سیم و کابل برق تقسیم میشوند که این پارامتر ها تعیین کننده انتخاب ما هستند.