آلکان

آلکان ها

آلکان ها به عنوان هیدروکربن های اشباع نیز شناخته می شوند، گروهی از ترکیبات شیمیایی هستند که فقط شامل پیوندهای تک اتم های کربن و هیدروژن می باشند.
این ترکیبات در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند و به عنوان مهم ترین و پرکاربرد ترین گروه های هیدروکربن شناخته می شوند.
آلکان ها به دلیل ساختار ساده و پایدار خود دارای ویژگی های خاصی هستند که آن ها را برای کاربرد های مختلف مناسب می سازد.این ویژگی ها شامل پایداری شیمیایی، حلالیت و قابلیت اشتعال می باشند.

خواص و ویژگی های آلکان ها

با توجه با ساختار آلکان ها، این ترکیبات خواص فیزیکی و شیمیایی خاصی پیدا می کنند که عبارتند از:

آلکان ها ترکیباتی اشباع می باشند، بنابراین تمایل چندانی به انجام واکنش های شیمیایی ندارند. این دسته از هیدروکربن ها تنها در واکنش سوختن، واکنش کراکینگ و هیدرو کراکینگ و همچنین واکنش با هالوژن ها شرکت می کنند.
آلکان ‌ها به شکل گاز، مایع‌ یا جامد بی ‌رنگ می باشند. مولکول های آلکان فقط به ‌وسیله پیوند های کووالانسی ناقطبی به هم متصل شده اند، بنابراین مولکول هایی غیر قطبی محسوب می شوند.

از نظر انحلال پذیری و بر طبق قاعده “شبیه، شبیه را حل می‌ کند” از آنجاییکه آلکان‌ ها مولکول هایی غیر قطبی اند، پس در حلال‌ های غیر قطبی نظیر بنزن، اتر و یا کلروفرم به خوبی حل می ‌شوند. درحالیکه در آب و یا سایر حلال‌ های قطبی نا محلول اند.
در صورت سوختن آلکان ها، شعله ای به رنگ آبی و زرد و همچنین بدون دوده ایجاد می شود. در اثر سوختن آب، دی اکسید کربن و انرژی آزاد می شود.

با افزایش شمار اتم ‌های کربن در آلکان ها، نقطه ذوب، نقطه جوش و گرانروی آنها افزایش می ‌یابد. لازم به ذکر است که آلکان ‌های شاخه ‌دار نسبت به آلکان ‌های بدون شاخه نقطه جوش پایین ‌تری دارند.
با افزایش اندازه آلکان ها، چگالی نسبی آنها نیز زیاد می گردد. توجه داشته باشید که میزان دانسیته آلکان‌ ها کمتر از چگالی آب است (حدود ۰/۵ تا ۰/۸). آلکان ‌ها رسانای الکتریکی نیستند، بنابراین در یک میدان الکتریکی پولاریزه نخواهند شد.

انواع آلکان ها

آلکان ها به دو دسته تقسیم می شوند. 

1. آلکان های خطی
   این الکان ها دارای زنجیره ای مستقیم از اتم های کربن هستند. پارافین‌ها می‌توانند خطی مانند n- بوتان ،n- پنتان و n- هگزان باشند.
2. آلکان های شاخه ای
   این نوع آلکان ها دارای زنجیره ای غیر مستقیم و شاخه ای از اتم های کربن هستند. مانند ایزوبوتان، ایزوپنتان، ایزو هگزان و غیره شاخه‌ ای می باشند. 

کاربرد های آلکان ها

آلکان ها در صنایع مختلف کاربرد دارند از جمله:

• صنعت داروسازی: به عنوان حلال یا ماده اولیه در تولید دارو به کار می رود.
• صنعت نفت و گاز: به عنوان سوخت های فسیلی در خودروها و صنایع دیگر به کار می ورند.
• صنعت شیمیایی: به عنوان مواد اولیه برای تولید پلاستیک، شوینده و سایر محصولات شیمیایی استفاده می شوند.