کابل آلومینیوم چیست؟ انواع، کاربرد، مزایا، معایب

همه آن چیزی که درباره ی کابل آلومینیوم باید بدانید. بررسی کابل آلومینیوم و مشخصات و ویژگی های آن

درباره کابل آلومینیوم بیشتر بدانید

کابل آلومینیومی چیست؟ در چند نوع ساخته می‌ شود و کاربرد آن‌ها چیست؟ در این مقاله قصد داریم با پاسخ به این سوالات به رقیب سرسخت کابل مسی بپردازیم و نگاه دقیق‌تری به ویژگی‌های این تجهیز داشته باشیم.
کابل‌ها از مهم ترین اجزا سیستم انتقال جریان برق محسوب می‌ شوند به طوری که وجود هرنوع اشکال در این قسمت می تواند کل سیستم را دچار اختلال کند پس می‌ توان گفت انتخاب کابل مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است.
با توجه به رسانایی خوب آلومینیوم بعد از فلزات گران قیمتی همچون طلا، نقره و مس، استفاده از کابل آلومینیوم یک انتخاب مناسب به شمار می‌ رود. در زمان مقایسه، معمولا کابل آلومینیوم در کنار کابل مسی قرار می‌ گیرد و همیشه دوراهی انتخاب بین این دو گزینه وجود داشته است. افرادی عقیده دارند که مناسب ترین و بهترین گزینه کابل مسی است در حالی که قیمت و وزن بالای مس در بعضی شرایط مشکل‌ساز می‌ شود و در چنین حالتی کابل آلومینیومی انتخاب بهتری است. کابل آلومینیومی کاربرد زیادی در خطوط انتقال برق دارد که یکی از دلایلش خواص فیزیکی منحصربه فرد فلز هادی داخل آن است. از طرف دیگر تنوع مدل‌های متعدد تولید شده این کابل از نوع فشار ضعیف تا فشار قوی، راه را برای استفاده در صنایع مختلف هموار کرده است.
شاید برایتان جالب باشد بدانید تاریخچه استفاده از این تجهیز به سالیان گذشته برمی‌ گردد اما امروزه با گران شدن قیمت مس توجه به این کالا بسیار افزایش یافته است. اگر شما هم ازافرادی هستید که فکر می‌ کنید تنها کابل مسی می‌ تواند برای برق کشی استفاده شود این مطلب را تا انتها مطالعه کنید. در این مقاله شما را با کابل آلومینیوم، مزایا و معایب آن و چگونگی انتخاب کابل درست آشنا می‌ کنیم تا در دوراهی انتخاب بین این کابل و کابل مسی راحت تر تصمیم گیری کنید پس با ما همراه باشید.

مشخصات کابل آلومینیوم

هر کابل از سه بخش اصلی هسته رسانا (هادی)، پوششی از جنس عایق الکتریکی و پوسته یا غلاف ساخته شده است. نام گذاری کابل‌ها با استفاده از جنس فلز هادی انجام می‌ شود که این هادی در کابل‌ آلومینیومی از جنس فلز نقره‌ای رنگ آلومینیوم است. این فلز با داشتن رسانایی الکتریکی ۶۰ گزینه نسبتا مناسبی برای استفاده در شبکه‌های توزیع و انتقال برق محسوب می‌ شود. اگرچه میزان هدایت الکتریکی آلومینیوم از مس کمتر است اما این دلیل بر نامناسب بودن این تجهیز نیست و تنها با رعایت برخی نکات فنی مانند به کار بردن جداول مرتبط و استفاده از کابل با قطر بیشتر می‌ توان همان عملکرد کابل مسی را از آن انتظار داشت.

از دیگر ویژگی‌های این فلز ضریب انبساط حرارتی بالای آن است که بر تغییر طول کابل براثر افزایش یا کاهش دما اثر می‌ گذارد، به عبارت دیگر در این نوع کابل با افزایش دما کابل منبسط می‌ شود و افزایش ابعاد خواهد داشت اما با کاهش دما این فرآیند برعکس است و کابل منقبض شده و کاهش طول دارد.

وزن سبک، ویژگی موثر و متمایز کننده

چگالی فلز آلومینیوم نسبت سایر رساناها کمتر است که این خاصیت به طور مستقیم بر وزن کابل تاثیر دارد و باعث می‌ شود وزن کابل آلومینیومی نسبت به محصولات مشابه که رساناهایی از جنس سایر فلزات دارند کمتر باشد. سبکی وزن موجب راحتی حمل و نقل و نصب کابل می‌ شود.

از کابل آلومینیومی در شبکه تولید و انتقال و دکل برق و در برخی موارد در سیستم برق هواپیماها (به علت وزن کم) استفاده می‌ شود.

کاربرد کابل آلومینیوم     

برای خرید کابل آلومینیومی ابتدا باید با کاربرد آن آشنا شوید بعد با در نظر گرفتن قیمت و نیاز مصرف خود نوع سیم کابل را تهیه کنید. کابل آلومینیومی کاربرد های زیادی در صنعت دارد:

• در تولید انواع ترانسفورماتور و موتور های ولتاژ استفاده می شود.
• در خطوط انتقال و خطوط برق می توان از این کابل هل استفاده کرد.
• از کابل آلومینیومی در شبکه های آب برای کابل کشی استفاده می شود.
• به دلیل قدرت رسانایی بالا برای تولید آنتن تلویزیون به کار می رود.  
• کابل آلومینیومی جریان الکتریکی رااز یک نقطه به نقطه دیگر می رساند.  
• کابل آلومینیومی بهتر است با اتصالاتی مثل جنس خودشان یعنی کابلشو نصب شوند.
• از کابل برق آلومینیومی در سیستم توزیع برق در خطوط محلی، ساختمان های مسکونی، خطوط انتقال نیرو و برخی از هواپیما ها استفاده می شود.
• کابل آلومینیوم به دلیل وزن و انعطاف پذیری مناسب گزینه خوبی برای انتقال برق در خطوط هوایی به ویژه دز ولتاژ های بالا

انواع کابل برق آلومینیومی

انواع کابل‌های برق آلومینیومی با نام‌های کابل زمینی، هوایی، خودنگهدار و فشارقوی شناخته می‌ شوند. در ادامه به معرفی این مدل‌‌ کابل‌ها می‌ پردازیم.

کابل آلومینیومی زمینی

کابل آلومینیومی زمینی برای عبور دادن ولتاژهای بالا در زیر زمین ساخته شده است. این کابل‌ها در تعداد رشته‌های متفاوت از ۲ رشته تا ۴ رشته تولید می‌ شوند. هر تعداد رشته‌ای که در نام کابل ذکر شده باشد به معنی تعداد رشته‌های هادی موجود در آن است به عنوان مثال کابل زمینی دو رشته از دو رشته آلومینیومی به عنوان هادی ساخته شده است. از نظر قیمتی مقرون به صرفه ترین مدل کابل زمینی، کابل سه رشته است در حالی که نوع چهار رشته‌ای بالاترین قیمت را دارد. یکی دیگر از انواع این کابل، کابل مخابراتی زمینی است که کاربردهای فراوانی دارد.

کابل آلومینیومی هوایی

کابل هوایی آلومینیومی برای شبکه انتقال برق و دکل‌ها به کار می‌ روند. این کابل‌ها سه نوع AAC و AAAC و ACSR دارند که با نام کابل هوایی مخابراتی با هادی لخت شناخته می‌ شوند. برای مشاهده قیمت و خرید کابل مخابراتی هوایی از انواع مسی و آلومینیومی به لینک مربوط به آن در نید صنعت مراجعه فرمایید.

کابل AAC

کابل AAC یکی از اقتصادی‌‌ترین مدل‌هاست، وزن نسبتا سبکی دارد و در ساختمان آن از آلومینیوم با درصد خلوص ۹۹.۷ استفاده شده است. موارد استفاده از این تجهیز در مناطق شهری که فضای بین کابل‌ها بسیار کم باشد بیشتر است و کاربرد گسترده آن‌ها در راه آهن و خطوط مترو می‌ باشد. AAC ها برای ولتاژهای کم کاربرد دارند.

کابل AAAC

کابل AAAC برتری‌هایی نسبت به دو مدل دیگر دارد. این کابل نسبت به AAC از مقاومت مکانیکی بهتر، نسبت مقاومت به وزن بیشتر و انعطاف بهتر برخوردار است و نسبت به ACSR مقاومت شیمیایی بهتری دارند.

کابل ACSR

برای ایجاد استحکام بیشتر در ساختار کابل ACSR از فولاد استفاده شده‌است. هادی این تجهیز دارای مقاومت کششی بالاییست و وزن کمی دارد به همین دلیل از گزینه‌های مناسب برای کابل کشی در مسافت‌های طولانی به شمار می‌ رود و برای ولتاژهای بالا کاربرد دارد.

کابل خودنگهدار آلومینیومی

استفاده از کابل‌های هوایی با هادی لخت در فضاهایی که موانع مانند تیر یا درخت وجود دارد و یا در فضاهایی همچون خطوط انتقال برق که ایمنی اهمیت زیادی دارد مشکل ساز است و مشکلاتی را ایجاد می‌ کند. در چنین شرایطی استفاده از کابل خودنگهدار توصیه می‌ شود. کابل خودنگهدار برای جریان برق بالا و متوسط به کار برده می‌ شود و روکش آن از جنس پلی اتیلن است. این کابل در مدل‌های چهار رشته، پنج رشته و شش رشته تولید می‌ شوند.
در کابل چهار رشته، سه رشته فاز و یک رشته نول وجود دارد در حالی که در نوع پنج رشته علاوه بر سه فاز یک رشته مسنجر نول و یک رشته روشنایی قرار گرفته است. در قیاس کابل چهار رشته و کابل شش رشته خودنگهدار هم کابل شش رشته، یک رشته مسنجر نول و یک رشته روشنایی بیشتر دارد.

کابل فشار قوی آلومینیومی

کابل فشار قوی برای عبور ولتاژهای بالا استفاده می‌ شود. این نوع کابل ها توانایی عبور جریان برق با ولتاژ بالای 30 کیلو وات را دارند. کابل های فشار قوی دارای یک عایق و یک رسانا می باشند، این کابل ها سیستم عایق بندی کاملی دارند و از دو لایه محافظ فلزی و نیمه مخروطی ساخته می شوند.

کابل زره دار آلومینیومی

زره پوششی است که می‌ تواند کابل را در مقابل عوامل زیست محیطی حفظ کند. کابل زره‌دار یا مسلح همان کابل ساده است که روی آن با استفاده از یک لایه بسیار مقاوم از جنس آلومینیوم و فولاد گالوانیزه و از این نوع فلزها پوشانده شده است. این لایه مقاومت مکانیکی کابل را افزایش می دهد و آن را از آسیب دیدن براثر ضربات و اعمال نیرو حفظ می کند.

نگاهی به مزایا و معایب کابل آلومینیومی

برای بررسی کلی مزایا و معایب این تجهیز قصد داریم مقایسه‌ای بین این کابل و رقیب اصلی آن یعنی کابل با رسانای مسی داشته باشیم.

مزایا کابل آلومینیومی

1. قیمت مناسب آلومینیوم نسبت به مس
2. وزن سبک آلومینیوم نسبت به سایر رساناها (در حجم یکسان)
3. نصب آسان
4. قابلیت حمل آسان به دلیل وزن کمتر
5. قابل بازیافت

4 مورد از معایب کابل آلومینیومی

اما به عنوان معایب کابل آلومینیومی به ضعف‌های آن نسبت به کابل‌های سایر محصولات مشابه می‌ پردازیم:

1. وابستگی ابعادی به دما (تغییرات طولی زیاد در تغییر دما) به دلیل ضریب انبساط حرارتی بالا
2. واکنش پذیری بالای فلز که می‌ تواند موجب واکنش آن با هوا شده و با ایجاد یک لایه اکسید فلز مقاومت الکتریکی را افزایش دهد.
3. مقاومت الکتریکی بالا که باعث می شود به کابل آلومینیومی با قطر بیشتراز کابل مسی نیاز باشد.
4. انعطاف پذیری کم نسبت به کابل‌های مسی

درصورتی که بتوان معایب بالا را رفع کرد این محصول هم مانند نوع مسی کاربرد زیادی خواهد داشت. البته که این مشکلات با انجام تغییرات زیر قابل رفع هستند:

• برای جلوگیری از ایجاد مشکلات وابسته به تغییرات دما معمولا کابل‌ها را در نقاطی نصب می‌ کنند که تغییر طول آن باعث ایجاد خطر نشود و معمولا از آن۲ها برای سیم کشی داخلی ساختمان استفاده نمی‌ کنند.
• اگر نگران واکنش پذیری آلومینیوم با هوا هستید لازم است بدانید که برای جلوگیری از این واکنش و آتش سوزی بر اثر ایجاد مقاومت الکتریکی از عایق‌های خاصی در پوشش کابل استفاده می‌ شود تا ارتباط هادی با هوای آزاد به حداقل برسد.
• یکی دیگر از نگرانی‌های افراد برای انتخاب کابل آلومینیومی مقاومت الکتریکی بالای آن است که می‌ تواند باعث افزایش دمای سیم و آتش سوزی شود اما برای این مشکل هم راه حلی وجود دارد. اگر در انتخاب کابل از جداول مرتبط مانند جدول تبدیل قطر کابل مسی به آلومینیومی استفاده شود چنین مشکلاتی هرگز به وجود نخواهند آمد. توجه داشته باشید در چنین حالتی قطر کابل آلومینیومی باید از کابل مسی بیشتر باشد.

اگر می‌خواهید در رابطه با کابل‌های مسی و آلومینیومی و مقایسه میان آن‌ها بیشتر بدانید می‌ توانید به مقاله مقایسه کابل آلومینیومی و مسی مراجعه کنید.

نکات مهم درباره جریان مجاز کابل آلومینیوم

• جریان اتصال کوتاه
• حداکثر جریان مجاز برای هر نوع کابل آلومینیوم
• عمق دفن کابل در کابل های زیرزمینی
• جنس عایق کابلpvc   و XLPE
• توان یا آمپر مورد نیاز مصرف کننده
• با توجه به برند کابل، مرغوبیت و استاندارد کابل
• مقاومت حرارتی خاک
• فاصله کابل ها از یکدیگر
• در نظر گرفتن افت ولتاژ در مسیر
• نصب کابل در دما و مکان مناسب

جدول جریان مجاز کابل آلومینیوم

همانطور که در بالا گفته شد در صورتی که کابل آلومینیوم با محاسبات و به درستی انتخاب شود می‌ تواند با کیفیتی برابر با کابل مسی عمل کند. برای انجام محاسبات مرتبط با کابل آلومینیومی تنها کافیست از چند جدول کابل آلومینیومی استفاده کنید که یکی از آن‌ها جدول جریان مجاز است. نمونه‌ای از این جدول که مربوط به کابل تک رشته‌ای با پوشش‌های مختلف است در زیر آمده است. سطر اول مشخص کننده نوع کابل و ستون اول تعیین کننده سطح مقطع کابل برحسب میلی‌مترمربع است و اطلاعات داخل جدول جریان مجاز کابل آلومینیوم برحسب آمپر را نشان می‌ دهند. با استفاده از این جدول شما با دانستن جریان عبوری می‌ توانید سطع مقطع کابل را مشخص کنید.

اما در شرایطی ممکن است شما بخواهید با طول کابل و جریان مجاز مقدار سطح مقطع کابل را مشخص کنید که در این صورت باید به جدول موجود در مقاله مقایسه کابل آلومینیومی و مسی مراجعه نمایید.

سطح مقطع (mm2)	کابل تک رشته‌ای داخل لوله یا داکت (PVC)		کابل تک رشته‌ای داخل لوله یا داکت (EP, BUTYL, XLPE)		کابل غلافدار تک رشته‌ای یا چند رشته‌ای داخل لوله یا سینی کابل (PVC)		کابل غلافدار پلاستیکی تک رشته‌ای یا چند رشته‌ای داخل لوله یا سینی کابل  (EP, BUTYL, XLPE)
	با دو هادی حامل جریان	با سه هادی حامل جریان	با دو هادی حامل جریان	با سه هادی حامل جریان	با دو هادی حامل جریان	با سه هادی حامل جریان	با دو هادی حامل جریان	با سه هادی حامل جریان
1	10.5	9.4	13.5	12	11.5	10.5	15	13.5
1.5	13.5	12	17.5	15.5	15	13.5	19.5	17.5
2.5	19	16.5	24	21	20	19	26	24
4	25	22	32	28	27	25	35	32
6	32	28	41	36	36	32	46	41
10	44	39	57	50	49	44	63	57
16	59	53	76	68	66	59	85	76
25	79	69	101	89	87	79	112	101
35	98	86	125	111	108	97	138	125
50	118	105	151	134	131	118	168	151
70	150	133	192	171	166	150	213	192
95	181	161	232	207	200	181	258	232
120	210	186	269	239	232	210	299	269

انواع سیم آلومینیوم

یکی از اشتباهات رایجی که ممکن است برای شما پیش بیاید یکی دانستن سیم و کابل است درحالی که این دو محصول کاملا از یکدیگر متفاوتند. به عبارتی می‌ توان گفت اگر یک یا چند رشته هادی با لایه‌ای از عایق پوشیده شده باشند به آن سیم گفته می‌ شود اما کابل مجموعه‌ای از چند سیم است که با یک یا چند لایه عایق و روکش پوشیده شده است. این مقاله در رابطه با کابل آلومینیومی است اما در مقاله دیگری به معرفی سیم آلومینیوم و انواع آن خواهیم پرداخت.

تفاوت کابل مسی و کابل آلومینیومی

در تفاوت کابل مسی و آلومینیومی باید افزود که این دو کابل از نظر عملکرد مشابه هستند اما ویژگی های متفاوتی نیز دارند که در زیر به آنها شاره می شود:

• کابل های آلومینیوم مقاوم تر از کابل های مسی هستند
• جریان الکتریکی در کابل های مسی آسان تر از کابل آلومینیوم منتقل می شود
• کابل آلومینیوم قیمتی کمتر و دارای دسترسی آسان تر نسبت به کابل های مسی هستند. کابل مسی گران قیمت تر و کمیاب تر است.
• کابل آلومینیوم وزن کمتری نسبت به کابل مسی در متراژی یکسان دارند
• کابل مسی مقاومت و دوام بیشتری در برابر کابل آلومینیومی دارد
• در کابل های آلومینیوم احتمال پارگی و خوردگی در شرایط مختلف جوی یا مواجهه با مواد شیمیایی وجود دارد
• در کابل های افشان از آلومینیوم به دلیل شکنندگی بیشتر آن نسبت به مس استفاده نمی شود
• احتمال ایجاد حریق و اتلاف انرژی در کابل های آلومینیوم نسبت به مسی بیشتر است

قیمت و خرید کابل آلومینیومی 

در قیمت کابل برق عوامل زیادی تاثیر گزار هستند یکی از دلایل، کیفیت کابل تولید شده است دلیل دیگر جنس هادی و جنس عایق آن کابل است و مفتول داخلی آن و وزن کابل تاثیر زیادی بر قیمت دارد.بطور کلی قیمت کابل آلومینیومی نسبت به قیمت کابل مسی کمتر و مقرون بصرفه است.

برای خرید کابل آلومینیومی کاربران به جدول کابل آلومینیوم مراجعه می کنند زیرا جریان مجاز کابل آلومینیوم و آمپر گفته شده است. تمامی محصولات و لیست قیمت کابل آلومینیومی در سایت نید صنعت قابل مشاهده است و براحتی مقایسه و خرید کنید.

سخن آخر...

در این مقاله مشخصات کابل آلومینیومی، مزایا و معایب کابل آلومینیومی و انواع این کابل را مشخص کردیم. همانگونه که گفته شد مزیت اصلی کابل‌های آلومینیومی وزن سبک و مقرون به صرفه بودن آن است که آن را برای بسیاری از کاربری‌ها مناسب می‌کند. اگرچه این تجهیز معایبی هم دارد اما با رعایت اصول در محاسبات و انتخاب محصول از نظر کیفیت عملکرد تفاوت چندانی با سایر رقبایش نخواهد داشت.

اگر تمایل به مقایسه کابل‌های مختلف و یا خرید آنلاین کابل آلومینیومی را دارید با مراجعه به فروشگاه اینترنتی نیدصنعت و تنها با چند کلیک می‌ توانید این کار را انجام دهید. بهترین برند کابل آلومینیومی در انواع کابل آلومینیوم سیمیا، خراسان افشار نژاد، مسین، البرز الکتریک نور و... عرضه می شود.