قیمت سدیم کلرید

کلرید سدیم

کلرید سدیم، یکی از پر مصرف ‌ترین نمک جهانی است که در زنجیره غذایی انسان‌ها به شدت کاربرد دارد. شهرت این نمک به حدی است که در زبان عامیانه به عنوان نمک سفره یا نمک طعام شناخته شده است. اما از دیدگاه شیمیایی، کلرید سدیم یک ترکیب شیمیایی است که از ترکیب یک یون سدیم (+Na) و یک یون کلر (-Cl) به وجود می‌آید. فرمول شیمیایی این نمک NaCl است. کلرید سدیم خوراکی در طبیعت به صورت سنگ نمک موجود است. اما نوع شیمیایی آن از روش‌های مختلفی تولید می‌شود.

مشخصات عمومی و فنی کلرید سدیم

برخی از مهم‌ترین مشخصات عمومی و فنی کلرید سدیم در جدول زیر نشان داده شده است.

شکل ظاهری	بلوری بی رنگ یا پودری سفید
فرمول شیمیایی	NaCl
چگالی	2.17g/cm3
دمای جوش	1413°C
دمای ذوب	801°C
خلوص	99%
حلال	محلول در آب
علائم هشدار دهنده

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کلرید سدیم

حلالیت کلرید سدیم (NaCl) در آب به حدی بالا است که به طور کامل در آب حل می‌شود، که این امر باعث ایجاد محلول‌های نمکی می‌شود. این نمک دارای ساختار مکعبی و متقارن است. کلرید سدیم بسیار پایدار است و تحت شرایط معمولی به آسانی واکنش نمی‌دهد اما می‌تواند با اسیدهای قوی و بازهای قوی واکنش دهد، اما از دیدگاه شیمیایی به عنوان یک نمک خنثی شناخته شده است.

روش تولید سدیم کلرید

 در متداول‌ترین روش تولید شیمیایی کلرید سدیم از واکنش بین سدیم مذاب و گاز کلر استفاده می‌شود که این واکنش به صورت زیر می‌باشد:

2 Na (s) + Cl2 (g) → 2 NaCl (s)

اما منبع اصلی تهیه کلرید سدیم در جهان معادن نمک می‌باشند، که کلرید سدیم به صورت سنگ نمک استخراج می‌شود. در ایران از آب دریاچه‌های شور مانند ریاچه ارومیه جهت فرآوری کلرید سدیم استفاده می‌شود. 

کاربرد عمومی کلرید سدیم

کلرید سدیم (NaCl) کاربردهای فراوانی دارد. از کاربردهای عمومی کلرید سدیم می‌توان به حوزه‌های زیر اشاره کرد:

1. صنایع غذایی: از کلرید سدیم در صتایع غذایی علاوه بر مصارف عادی غذایی، برای طعم‌دهی به غذاها و به عنوان نگهدارنده استفاده می‌شود. علاوه بر استفاده از کلرید سدیم در زنجیره غذایی انسان، از این نمک به عنوان یک ماده مکمل برای دام و طیور نیز استفاده می‌شود.
2. صنایع شیمیایی: از کلرید سدیم به عنوان ماده اولیه در تولید مواد شیمیایی مانند سدیم هیدروکسید (NaOH) و کلر (Cl₂) استفاده می‌شود. همچنین در این صنعت برای در تولید ضدیخ‌ها و مواد شوینده استفاده از کلرید سدیم رواج دارد.
3. پزشکی: از کلرید سدیم در حالت محول، در غالب محلول‌های نمکی برای حفظ و انتقال مایعات در درمان‌های پزشکی استفاده می‌شود. اصطلاح رایج این امر سرم‌های نمکی است که غالب این سرم‌ها متشکل از کلرید سدیم هستند. علاوه بر این امر از کلرید سدیم برای تهیه محلول‌های شست‌وشو دهنده استفاده می‌شود.
4. محیط زیست: از کلرید سدیم برای کنترل یخ‌زدگی جاده‌ها در زمستان استفاده می‌شود. همچنین در فرآیندهای تصفیه آب استفاده از این نمک عمومیت دارد.

تفاوت کلرید سدیم شیمیایی و خوراکی

کلرید سدیم به دو فرم کلرید سدیم شیمیایی و کلرید سدیم خوراکی وجود دارد. اگرچه فرمول شیمیایی هر دو نوع یکسان است، اما از نظر خلوص، شکل و کاربردها تفاوت‌هایی دارند.

کلرید سدیم شیمیایی معمولاً از لحاظ خلوص بالاتر از ۹۹ درصد است و حاوی ناخالصی‌های کم‌تری می‌باشد. این نمک به صورت بلورهای بزرگتر و بدون فرآیند تصفیه یا فرآیندهای صنعتی تولید می‌شود. کلرید سدیم عمدتاً در صنایع شیمیایی، تولید مواد اولیه و فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، به طور گسترده در تولید مواد شیمیایی دیگر (مثل سدیم بیکربنات و سدیم هیدروکسید) کاربرد دارد.
کلرید سدیم خوراکی معمولاً خلوص بین ۹۷ تا ۹۹ درصد دارد و ممکن است مقداری ناخالصی و مواد افزودنی مثل ید را شامل شود. این نمک دارای بلورهای ریزتر است و نسبت به کلرید سدیم شیمیایی بیشتر فرآوری شده است تا برای استفاده در آشپزی و طعم‌دهی به غذاها مورد استفاده قرار گیرد.

نکات ایمنی کلرید سدیم

کلرید سدیم به ‌طور کلی یک ماده شیمیایی ایمن است. با این حال، مانند هر ماده شیمیایی، برخی نکات ایمنی و احتیاط باید رعایت شود. هنگام استفاده از کلرید سدیم شیمیایی از تماس آن با پوست و چشم‌ها جلوگیری کنید. کلرید سدیم آتش‌زا نیست و به عنوان یک ماده غیرقابل احتراق شناخته می‌شود، اما باید از تماس با مواد آتش‌زا از جمله گازهای قابل اشتعال جلوگیری شود.

نحوه نگهداری کلرید سدیم

نکاتی که باید هنگام نگه داری کلرید در نظر گرفت شامل موارد زیر است. 

1. کلرید سدیم باید در یک مکان خشک و دور از مواد شیمیایی واکنش‌دهنده نگهداری شود تا از ایجاد واکنش‌های ناخواسته جلوگیری شود، به‌ویژه مواد قلیایی و اسیدها.
2. کلرید سدیم باید دور از رطوبت نگه‌داری شود. رطوبت می‌تواند باعث کلوخه شدن و کاهش کیفیت آن شود.
3. حتماً از ظروف مناسب و airtight (محکم) برای نگه‌داری کلرید سدیم استفاده کنید تا از جذب رطوبت و آلودگی جلوگیری شود.
4. به‌ویژه در فرآیندهای صنعتی، دما باید در محدوده مجاز نگه‌داری شود تا از تغییرات احتمالی در خواص فیزیکی و شیمیایی آن جلوگیری شود.

خرید و قیمت کلرید سدیم

 قیمت کلرید سدیم خوراکی نسبت به کلراید سدیم شیمیایی نسبتا کم است و از ۱ تا ۵ دلار برای هر کیلوگرم متغیر است اما قیمت کلرید سدیم صنعتی (شیمیایی) بسته به خلوص متفاوت است و غالبا چندین برابر قیمت سدیم کلراید خوراکی، قیمت دارد.

معرفی برندهای مختلف سدیم کلرید

کلرید سدیم با کیفیت‌های متفاوت تولید و عرضه می‌شود. برخی از مهم‌ترین برندهای خارجی و داخلی عبارتند از:

• سیگما آلدریچ
• مرک
• نوترون
• قطران شیمی
• دکتر مجللی 

علی رغم قیمت بالای کلراید سدیم برند مرک با توجه به خلوص و کیفیت مواد شیمیایی این برند، خرید کلراید سدیم برند مرک توصیه می‌شود.