کلید محافظ جان زیمنس

کلید محافظ جان زیمنس (Siemens Residual Current Circuit Breaker - RCCB) یکی از تجهیزات ضروری برای بالا بردن ایمنی در سیستم‌های برق ساختمانی و صنعتی است که با قطع خودکار برق در صورت نشتی یا اتصال کوتاه، از برق‌گرفتگی افراد و آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کند.

اصلی ترین انواع آن به شرح زیر می باشد:

• کلید محافظ جان دو پل (2-Pole RCCB): برای حفاظت از مدارهای تک‌فاز طراحی شده است.
• کلید محافظ جان چهار پل (4-Pole RCCB) برای حفاظت مدارهای سه‌فاز طراحی شده است.
• کلید محافظ جان ترکیبی یا RCBO: با قابلیت محافظت هم‌زمان در برابر نشتی جریان و اضافه‌بار است.

تفاوت این مدل‌ های گفته شده در تعداد پل، ظرفیت جریان نامی (Rated Current)، میزان حساسیت نشتی (Residual Current Sensitivity) و نوع نصب است.
برای خرید کلید محافظ جان زیمنس توصیه می شود از فروشگاه های معتبر همچون فروشگاه نید صنعت مراجعه کنید. این فروشگاه معتبر محصولات را با ضمانت اصالت و ارسال سریع به سراسر کشور عرضه می‌کند.

محافظ جان زیمنس

کلید محافظ جان زیمنس یا RCCB Siemens از قابل‌ اعتمادترین تجهیزات حفاظتی در سیستم برق‌ رسانی خانگی، اداری و صنعتی به شمار می‌ رود. این تجهیز با بهره‌ گیری از دقت بسیار بالا، توانایی تشخیص نشتی جریان را داشته و از طریق مقایسه هم‌ زمان جریان عبوری در فاز و نول، کوچک‌ ترین اختلاف یا همان جریان باقیمانده را شناسایی کرده و مدار را در کوتاه‌ ترین زمان ممکن قطع می‌ کند.
محافظ جان زیمنس مطابق استاندارد IEC/EN 61008 طراحی و تولید شده و به عنوان یکی از مطمئن‌ ترین راهکارها برای پیشگیری از برق‌ گرفتگی، آتش‌ سوزی ناشی از نشت جریان و همچنین آسیب به تجهیزات الکتریکی شناخته می‌ شود.

در این صفحه تمامی نکات لازم برای انتخاب، خرید، قیمت‌ گذاری، مدل‌ ها، تیپ‌ ها، ویژگی‌ های فنی و کاربردهای مختلف محافظ جان زیمنس بررسی می‌ شود تا بتوانید بر اساس نیاز دقیق پروژه، مناسب‌ ترین گزینه را انتخاب کنید.

اصول عملکرد کلید محافظ جان زیمنس

عملکرد کلید محافظ جان زیمنس بر اندازه‌ گیری اختلاف بین جریان فاز و نول است. در حالت عادی این دو برابرند، اما اگر بخشی از جریان به زمین نشت کند—مثل عبور از بدن انسان یا بدنه دستگاه RCCB این عدم تعادل را تشخیص داده و با استفاده از رله داخلی مدار را فوراً قطع می‌ کند.

RCCB Siemens از ساختاری همچون هسته مغناطیسی حلقه‌ ای، سیم‌ پیچ حساس و رله قطع سریع است که امکان تشخیص نشتی‌ های بسیار کوچک مانند 30 میلی‌ آمپر را فراهم می‌ کند. به همین دلیل محافظ جان قادر است از برق‌ گرفتگی، اتصال بدنه و نشتی‌ های مخفی در شبکه جلوگیری کرده و به‌ عنوان یکی از تجهیزات ایمنی قابل‌ اعتماد در پروژه‌ های ساختمانی و صنعتی شناخته می‌ شود.

انواع و تیپ‌ های کلید محافظ جان زیمنس

کلید محافظ جان زیمنس در تیپ‌ های مختلف عرضه می‌ شود تا انواع نشتی جریان را تشخیص دهد.

1. تیپ AC برای نشتی سینوسی و مصارف خانگی ساده مناسب است.
2. تیپ A جریان‌ های سینوسی و پالسی DC را تشخیص می‌ دهد و برای تجهیزات الکترونیکی گزینه مطمئن‌ تری است.
3. تیپ B برای کاربردهای صنعتی و تشخیص جریان DC صاف به‌ کار می‌ رود.
4. تیپ F در مدارهای دارای نویز و هارمونیک عملکرد بهتری دارد.

همچنین مدل‌ های RCBO با ترکیب حفاظت نشتی جریان و اضافه‌ بار، انتخاب مناسبی برای تابلوهای کم‌جا هستند. انتخاب صحیح تیپ نقش مهمی در ایمنی و عملکرد شبکه دارد.

انواع بر اساس تعداد فاز (تک‌ فاز و سه‌ فاز)

محافظ جان زیمنس در دو نوع تک‌فاز (دو پل) و سه‌ فاز (چهار پل) عرضه می‌ شود.

• مدل تک‌ فاز: بیشتر در مصارف خانگی مثل روشنایی و پریزها استفاده می‌ شود و با حفاظت فاز و نول، نشتی جریان‌ های کوچک را سریع تشخیص می‌دهد.
• مدل سه‌ فاز: برای مصارف صنعتی، موتورهای الکتریکی و تابلوهای قدرت کاربرد دارد و به‌ دلیل پوشش سه فاز و نول، برای شبکه‌ های پیچیده‌ تر مناسب‌ تر است.

تفاوت اصلی این دو نوع در توان عبوری، نوع بار و شدت جریان قابل تحمل است. انتخاب بین تک‌ فاز و سه‌ فاز باید براساس نوع مصرف و ماهیت بار انجام شود.

انواع دیگر کلید محافظ جان زیمنس (بر اساس قابلیت‌ ها)

زیمنس علاوه بر تیپ‌ های استاندارد، محافظ جان‌ های پیشرفته‌ تری هم تولید می‌ کند که امکانات بیشتری برای کنترل و حفاظت دارند. برخی مدل‌ ها قابلیت قطع بار دارند و می‌ توانند مدار را هنگام خطا کاملاً جدا کنند. بعضی نسخه‌ ها هم حساسیت قابل تنظیم دارند که برای محیط‌ های صنعتی با بارهای سنگین کاربردی‌ تر است.
نسل جدید RCDهای هوشمند زیمنس امکان اتصال به سیستم مانیتورینگ و کنترل از راه دور را فراهم می‌ کند و برای پروژه‌ های Smart Grid مناسب است. همچنین مدل‌ هایی با مقاومت در برابر جریان هجومی طراحی شده‌ اند تا در مدارهای دارای تجهیزات الکترونیکی یا بارهای القایی، عملکرد اشتباه نداشته باشند.

به‌ طور کلی این گروه از محافظ جان‌ ها برای پروژه‌ هایی که نیاز به پایش دقیق‌ تر و قابلیت‌ های کنترلی پیشرفته دارند، گزینه‌ ای کامل‌ تر نسبت به مدل‌ های پایه محسوب می‌ شوند.

مشخصات فنی کلید محافظ جان زیمنس

در انتخاب کلید محافظ جان زیمنس، توجه به مشخصات فنی بسیار مهم است. جریان نامی معمولاً بین 16A تا 125A و در مدل‌ های صنعتی تا 630A تولید می‌ شود. جریان حساسیت نیز بسته به نوع کاربرد از 10mA تا 10A انتخاب می‌ شود.
ولتاژ نامی در مدل‌ های تک‌فاز 230V و در نسخه‌ های چهار پل 400V است. همچنین تعداد پل، زمان قطع و کلاس حفاظتی از عوامل تعیین‌ کننده در عملکرد ایمن دستگاه هستند.

تمام مدل‌ ها به‌ صورت ماژولار و قابل نصب روی ریل DIN طراحی شده‌ اند و طبق استاندارد IEC/EN 61008 ساخته می‌ شوند، به همین دلیل گزینه‌ ای قابل‌ اعتماد برای تابلوهای برق خانگی، اداری و صنعتی محسوب می‌ شوند.

سری‌ های پرفروش کلید محافظ جان زیمنس

• سری 5SV1: سری اقتصادی و کامپکت زیمنس با تیپ A، حساسیت 30mA و جریان نامی تا 63A. برای مصارف خانگی و اداری ایده‌ آل است و تشخیص دقیق نشتی AC و پالسی DC را ارائه می‌ دهد.
• سری 5SV3: نسخه تقویت‌ شده با تیپ A و AC و عملکرد پایدارتر در مدارهای نیمه‌ صنعتی. با جریان نامی 63A، مقاومت بیشتر در برابر نویز و قطع مطمئن‌ تری نسبت به مدل‌ های اقتصادی دارد.
• سری 5SM2 (تیپ B): سری صنعتی سنگین زیمنس با قابلیت تشخیص جریان DC صاف و مناسب برای سیستم‌ های خورشیدی، درایو موتور و تجهیزات حساس. با جریان نامی تا 630A برای پروژه‌ های پیشرفته و بارهای سنگین استفاده می‌ شود.

مزایای استفاده از کلید محافظ جان زیمنس

استفاده از کلید محافظ جان زیمنس مزایای مهمی برای ایمنی شبکه الکتریکی دارد. اساسی ترین مزیت آن جلوگیری از برق‌ گرفتگی است، چون با تشخیص سریع نشتی جریان مانع عبور جریان خطرناک از بدن انسان می‌ شود.
این کلیدها همچنین نشتی‌ های پنهان کابل‌ ها و تجهیزات را شناسایی می‌ کنند و به این ترتیب از آتش‌ سوزی‌ های ناشی از خطای زمین و آسیب به تجهیزات حساس جلوگیری می‌ شود.
به‌ دلیل کیفیت ساخت و دقت مهندسی زیمنس، RCCB‌ ها طول‌ عمر بالا و عملکرد پایدار دارند و حتی با کاهش نشتی‌ های طولانی‌ مدت، تلفات انرژی را کمتر می‌ کنند.

در مجموع، محافظ جان زیمنس به‌ دلیل رعایت استانداردهای بین‌ المللی، یک گزینه کاملاً قابل‌ اعتماد برای پروژه‌ های ساختمانی، اداری و صنعتی است.

خرید محافظ جان زیمنس

برای خرید کلید محافظ جان زیمنس باید چند پارامتر کلیدی را در نظر گرفت. ابتدا تیپ محافظ جان (AC ،A ،B یا F) را بر اساس نوع بار و تجهیزات انتخاب کنید. سپس جریان نامی و جریان حساسیت مناسب مدار را تعیین کنید.
علاوه بر این، به ولتاژ نامی، تعداد پل‌ ها، نوع نصب و شرایط محیطی توجه داشته باشید و در پروژه‌ های صنعتی از سری‌ های مقاوم‌ تر مثل 5SM2 استفاده کنید.
به دلیل نمونه‌های غیر اصل، خرید از نمایندگی معتبر زیمنس همچون نید صنعت ضروری است و قیمت روز را با توجه به نوسان ارز استعلام کنید.

مراحل و نحوه نصب کلید محافظ جان زیمنس

نصب کلید محافظ جان زیمنس یک کار تخصصی است و باید توسط تکنسین برق انجام شود. ابتدا منبع تغذیه قطع و محیط ایمن‌سازی می‌ شود و سپس RCCB روی ریل DIN نصب می‌ گردد.
اتصال سیم‌ ها بسیار مهم است؛ فاز و نول ورودی و خروجی باید دقیقاً مطابق نشانه‌ ها وصل شوند، چون هر اشتباهی می‌ تواند عملکرد حفاظتی را مختل کند.

پس از نصب، با فشردن دکمه تست (T) عملکرد کلید بررسی می‌ شود تا اطمینان حاصل شود که مدار در شرایط نشتی قطع می‌ شود.
در پروژه‌ های صنعتی یا شبکه‌ های پیچیده، بهتر است تست‌ های اضافی مثل اندازه‌ گیری جریان نشتی واقعی و بررسی بارهای الکترونیکی هم انجام شود تا عملکرد محافظ جان به‌ طور کامل تضمین شود.

قیمت محافظ جان زیمنس

محافظ جان، مانند هر ابزارالات صنعتی دیگری، از نوسانات بازار تأثیر گرفته و قیمت ثابتی ندارند. ضمن اینکه عواملی مانند دامنه عملکرد دستگاه، دقت عملکرد و کیفیت وسیله در قیمت نهایی آن مؤثرند.
به همین دلیل، ارائه قیمت محافظ جان زیمنس به‌ صورت ثابت ناممکن است. با این حال ما در زیر به عوامل موثر بر قیمت محافظ جان اشاره کردیم: 

1. تیپ محافظ جان (AC ،A ،B، هوشمند): مدل‌ های پیشرفته‌ تر مثل تیپ B و هوشمند به دلیل توانایی تشخیص جریان‌ های پیچیده، قیمت بالاتری دارند.
2. جریان نامی و جریان حساسیت: کلیدهای صنعتی با جریان نامی بالا و حساسیت ویژه، نسبت به مدل‌ های خانگی گران‌ تر هستند.
3. تعداد پل (دو پل یا چهار پل): مدل‌های چهار پل برای شبکه‌ های سه‌ فاز و صنعتی معمولاً قیمت بیشتری دارند.
4. سری محصول (5SV1، 5SV3 5SM2): سری‌ های صنعتی مثل 5SM2 به دلیل ساختار مقاوم و توان بالا، هزینه بیشتری دارند.

سوالات متداول درباره کلید محافظ جان زیمنس 

1. محافظ جان زیمنس چه فرقی نسبت به سایر برندها دارد؟
   محافظ جان زیمنس از دقت تشخیص بالاتر، کیفیت ساخت بهتر و طول عمر بیشتر برخوردار است و مطابق استاندارد IEC تولید می‌ شود.
2. چه حساسیتی برای مصارف خانگی مناسب است؟
   برای حفاظت جان افراد، مدل با حساسیت 30mA مناسب‌ ترین گزینه است و در بیشتر تابلوهای خانگی استفاده می‌ شود.
3. چرا محافظ جان بدون دلیل مدار را قطع می‌کند؟
   علت ممکن است شامل نشتی واقعی جریان، اتصال بدنه تجهیزات، خرابی سیم‌ کشی یا استفاده از محافظ جان نامناسب با نوع بار باشد.
4. آیا محافظ جان زیمنس نیاز به تست دوره‌ ای دارد؟
   بله. توصیه می‌ شود ماهانه یک‌ بار دکمه تست (T) فشار داده شود تا از عملکرد صحیح دستگاه مطمئن شوید.
5. چه زمانی باید از تیپ B استفاده کنیم؟
   در مدارهایی که تجهیزات الکترونیکی سنگین، اینورتر، سیستم خورشیدی یا درایو موتور وجود دارد، استفاده از تیپ B ضروری است.