انواع کابل برق سه فاز

انتخاب کردن مدل درست کابل برق سه فاز یکی از مهم‌ترین مواردی به شمار می‌آيد که کلیه برقکاران و فعالان حوزه‌های صنعتی باید به آن توجه داشته باشند. کابل‌های سه فاز را بر اساس پارامترهای مختلفی دسته‌بندی می‌کنند و به همین جهت ممکن است کاربران در پاره‌ای از موارد به منظور انتخاب محصول مدنظر خود دچار سردرگمی شوند.

کابل برق سه فاز چیست؟

برق سه فاز، یکی از انواع جریان برق متناوب است که کارآیی این کابل در تولید، انتقال و توزیع برق است. و اما خود کابل برق سه فاز یک سیم است که در انتقال نیرو الکتریکی کاربرد دارد. کابل برق سه فاز متداول ترین شیوه ای است که به وسیله ی شبکه های الکتریکی، در انتقال جریان برق کاربرد دارد، برای اطلاع از قیمت کابل برق سه فاز کلیک نمایید.

آشنایی با انواع کابل برق سه فاز

پیش از هر چیز بهتر است با کابل های برق سه فاز آشنا شویم. احتمالاً با این امر آشنا هستید که برق به دو بخش تک فاز و سه فاز دسته‌بندی می‌شود.
فاز را می‌توان میزان گستردگی توزیع بار دانست. در حالی که برق تک فاز یک نوع برق متناوب یا ای – سی محسوب می‌شود، برق سه فاز مداری متناوب دارد.

در مدارهایی که شامل برق سه فاز هستند، شاهد اختلاف صد و بیست درجه‌ای بین ولتاژ و جریان هستیم، به همین دلیل کابل‌هایی که جهت انتقال این نوع جریان الکتریسته به کار گرفته می‌شوند باید مختصات خاصی داشته باشند.
تنها با استفاده از کابل‌های سه فاز می‌توان این ولتاژ و جریان را به نحو مناسب تحت کنترل درآورد.

امروزه در مراکز مسکونی از برق تک فاز استفاده می‌شود و برق سه فاز معمولاً برای مناطق تولیدی و صنعتی کاربرد دارد. به همین جهت کابل برق سه فاز بیشتر در چنین محیط‌هایی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
برق سه فاز بار الکتریکی بالایی دارد و باید در زمان به کارگیری آن نهایت دقت لحاظ شود. در غیر این صورت امکان ایجاد آسیب‌های جانی و مالی وجود دارد.

انواع کابل‌‌های سه فاز بر اساس رشته

یکی از مهم‌ترین روش‌های دسته‌بندی انواع کابل برق سه فاز را می‌توان بر اساس رشته‌های موجود در آن‌ها دانست. با توجه به این نوع دسته‌بندی، شاهد چهار مدل مختلف کابل سه فاز هستیم. این چهار مورد دسته‌بندی عبارت‌اند از:

• کابل‌های سه فاز سه رشته‌ای
• ​کابل‌های سه فاز سه رشته‌ای نوع ۲
• ​کابل‌های چهار رشته‌ای سه فاز
• ​کابل‌های پنج رشته‌ای سه فاز

در کابل برق سه فاز سه رشته‌ای نوع اول، دو رشته فاز و یک رشته نول قرار دارد. د رکابل‌های سه فاز سه رشته‌ای نوع دوم، دیگر شاهد وجود رشته نول نیستیم، این بدان معناست که هر سه رشته موجود در چنین کابل‌هایی از نوع فاز است.
کابل‌های فاز چهار رشته‌ای نیز در بازار وجود دارد که در آن ۳ رشته از نوع فاز و یک رشته سیم نول قرار دارد، البته در برخی از موارد ممکن است این رشته سیم نول جای خود را به یک رشته سیم ارت بدهد

مدل دیگری از سیم و کابل برق سه فاز که باید به آن اشاره کنیم، کابل‌های پنج‌رشته‌ای هستند، در این کابل‌های خاص ۳ رشته سیم فاز، ۱ رشته سیم نول و یک رشته سیم ارت قرار دارد.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، کابل‌های سه فاز تنها به یک مدل خاص ختم نمی‌شوند و تنوع بالایی دارند. این تنوع به کاربران اجازه می‌دهد تا محصولی متناسب با نیازهای خود را خریداری کنند و با محدودیت خاصی مواجه نشوند.

انواع کابل‌های سه فاز بر اساس جنس آن‌ها

•  کابل برق سه فاز مسی افشان
•  کابل برق سه فاز مسی مفتولی
•  کابل برق سه فاز نیمه افشان
•  کابل برق سه فاز زره دار
• کابل برق سه فاز ضد آب
•  کابل برق سه فاز آلومینیومی هوایی
• کابل برق سه فاز آلومینیومی زمینی

یکی دیگر از فاکتورهای مهمی که به کمک آن می‌توان کابل برق سه فاز را دسته‌بندی کرد، نوع جنس یا متریالی است که این محصولات به کمک آن ساخته می‌شوند.
در بسیاری از موارد، کابل‌های سه فاز را با کمک مس می‌سازند، مس یک متریال با رسانایی عالی و برای کشورهایی همچون ایران بسیار خوب عمل می‌کند.

امروزه کابل‌های برق سه فاز آلومینیومی نیز در بازار وجود دارند. اگرچه آلومینیوم به طور کلی هادی نامناسب‌تری نسبت به مس محسوب می‌شود، اما ارزان است و به همین دلیل مي‌تواند در شرایط عادی هزینه‌های کلی را به شکل مناسبی کاهش داهد.

در پاره‌ای از موارد، شاهد آن هستیم که تولیدکنندگان در کابل‌های خود هم از مس و هم از آلومینیوم استفاده می‌کنند تا هم قیمت پایین بیاید و هم رسانایی کابل دچار مشکل نشود. در هر صورت شما می‌توانید از بین موارد گفته شده، گزینه مدنظر خود را به راحتی خریداری کنید.

انواع کابل برق سه فاز از نظر فشار

کابل برق فشار ضعیف: این کابل با نشانه ی LV می شناسند و  این کابل می تواند ولتاژ هایی که از سه کمتر باشد را انتقال دهد و از پر مصرف ترین آن ها کابل هایی با ولتاژ 300 تا 1000 واتی است.

کابل برق فشار متوسط: این کابل هم با نشانه ی MV می شناسند. و توانایی انتقال این کابل تا 33 کیلو وات است. این کابل نسبت به فشار ضعیف، روکش قوی تری دارد و در مقابل فشار و ضربه های وارد شده مقاوم هستند.

کابل برق فشار قوی: با علامت HV نشان داده می شود و قدرت انتقال این کابل تا ولتاژ 230 کیلو وات است که باز خود به دو گروه فشار قوی معمولی و فشار بسیار قوی که آستانه تحمل این کابل 430 کیلو وات است، تقسیم بندی می شوند

انواع کابل های 3 فاز بر اساس نوع رسانایی

1. کابل 3 فازآلومینیومی: شاید براین باور هستید که تنها از فلز مس برای کابل سه فاز استفاده می شود ولی بخاطره بالا بودن قیمت مس، اخیرا از کابل های آلومینیومی استفاده می کنند. که استفاده از کابل های آلومینیومی بیشترین درخواست را داشته است که این کابل ها شامل رشته های متفاوت و سطح مقطع گگوناگونی هستند.
2. کابل 3 فاز مسی: این کابل شامل 5 رشته به دو شکل افشان و مفتولی است. که حاوی عایق پی وی سی یا  Xlpe است، از ویژگی مرغوب این کابل داشتن سیم ارت است و شامل سایز های متفاوتی هستند که به شکل قرقره های 1000متری هستند.
3. کابل 3 فاز مفتولی: این کابل با هسته ها و سطح مقطع های متفاوتی ساخاته می شوند، این کابل ها دارای سطح مقطع0.5،0.75 و 1 میلی متری هستند. و شامل ولتاژ 300 تا500 ولت است.
4. کابل افشان: این کابل دارای چند رشته ازسیم های رسانای کوچک که به هم تابیده شده اند و سیم ضخیم است. این سیم های نازک از جنس مس هستند و سیم ضخیم ساخته شده با عایق پی وی سی پوشانده شده است|، تا یک کابل سبک و منعطف تولید شود.
5. کابل زره دار: روکش این کابل بسیار مقاوم است به منظور استحکام و مقاومت پذیری نسبت به سایر کابل ها، شامل لایه ها و روکش جهت محافظت از جنس فولاد و آلومینیوم است، به طور کلی کارآیی این کابل  در مکان هایی که آسیب به کابل ها و آتش سوزی زیاد باشد، است.

کاربرد کابل برق سه فاز

 بیشترین کارآیی این کابل در کارخانه های تولیدی و صنعتی است از کارآیی این کابل درمناطق مسکونی و تجاری، روشنایی، در ساختمان های امروزی به خاطر داشتن آسانسور و پمپ آب به منظور آب رسانی استفاده می شود.
پمپ حرارتی،پمپ های آب کشاورزی، کانال های تهویه، وسایل برقی و در انتقال و توزیع برق شهرها ، روستاها و برای مصارف صنعت ها ، برای انتقال و توزیع برق در زیر زمین، ماشین آلات صنعتی، نیرو گاه ها و دکل های برق بین شهری اتصال فیبر نوری

مشخصات کابل برق سه فاز

هادی: هر فلزی می تواند بعوان جنس هادی این کابل باشد ولی از پرکارآیی ترین این فلزها شامل مس و آلومینیوم است. و می تواند به شکل مفتولی، افشان و نیمه افشان ساخته شود.

عایق: داخل کابل و روی هادی را می پوشاند. و جنس عایق کابل ها مختلف است.

روکش: بیرونی ترین لایه کابل برق سه فاز است و در مقابل ضربه،فشار،آتش و عوامل محیطی مقاوم هستند.

مزایای کابل برق سه فاز

1. از لحاظ اقتصادی بسیار مناسب هستند
2. از پرکاربردترین  و پر مصرف ترین کابل هاست
3. در مصرف انرژی و برق صرفه جویی می شود.
4. فقط از یک منبع سه فاز میوان بجای سه منبع تک فاز استفاده کرد.
5. کاهش نویز و نوسانات و صدمات به دستگاه ها
6. توان لحظه ای ثابت و بدون نوسانات و تغییرات
7. کیفیت برق مرغوب و دارای توانایی انتقال انرژی بالا در ولتاژهای بالا

انواع سایز کابل برق سه فاز

کابل برق سه فاز در سایز های گوناگونی ساخته می شوند. و سایزکابل بر اساس کارکردی که دارند تعیین می شود. به صورت کلی کابل ها شامل سایز های زیر است :

• کابل‌های سه رشته سه فاز در اندازه‌های: 1.5×3، 2.5×3، 4×3، 6×3، 10×3، 16×3، 25×3، 35×3، 50×3، 70×3 و 95×3؛
• کابل‌های چهار رشته سه فاز در اندازه‌های: 1.5×4، 2.5×4، 4×4، 6×4، 10×4، 16×4 و 25×4؛
• کابل‌های پنج رشته سه فاز در اندازه‌های: 1.5×5، 2.5×5، 4×5، 6×5، 10×5، 16×5 و 25×5؛
• کابل‌های هوایی فشار ضعیف سه فاز در اندازه‌های: 16+16+25+25×3، 25+25+35+35×3، 25+25+50+50×3، 25+25+70+70×3، 25+25+95+95×3 و 25+25+120+120×3 برای اطلاع بیشتر از انواع سایز کابل برق گوناگون کلیک نمایید

ساختار کابل های سه فاز

• ساختار این کابل از هادی رسانا، عایق و روکش ساخته شده است.
• هادی: این کابل دارای هادی از جنس مس و یا آلومینیوم است، که اگر از نوع مس باشد به شکل مفتولی نیمه افشان و افشان ساخته می شود. ولی اگر از آلومینیوم باشد این کابل تنها به شکل مفتولی و نیمه افشان ساخته می شود.
• عایق و روکش: محل قرار گرفتن عایق بر روی هادی مسی یا آلومینیومی است.  کارآیی عایق باعث کاهش اتلاف انرژی و حفاظت کابل است.روکش از نوع پلیمری است که در بیرونی ترین سطح یک کابل قرار گرفته و شامل خاصیت هایی مثل سختی ، نرمی، دانسیته، دما، کم یا زیاد بودن ضریب دی الکتریک، دارا بودن مقاومت مقابل سایش، روغن، مواد شیمیایی، شعله، کم دود بودن، بدون هالوژن در بر دارد و متدوال ترین آن ها از جنس PVC  و Xlpe  است

تفاوت کابل برق سه فاز با تک فاز

از لحاظ ساختمان کابل برق تک فاز از یک رشته سیم ساخته شده ولی کابل برق سه فاز دارای سه رشته سیم فاز است. و کابل برق سه فاز بار با توان بالا را به خوبی انتقال می دهند در صورتی که تک فازدر توان کم  کاربرد دارد، که ولتاژ برق سه فاز 380 ولت ولی تک فاز 220 ولت است.
کارآیی کابل تک فاز در منطق مسکونی ولی کابل سه فاز در کارخانه ها و صنایع کاربرد دارد.

سخن پایانی

در این متن به معرفی انواع مختلف کابل برق سه فاز پرداختیم و از آن‌ها سخن گفتیم، همان‌طور که در ابتدای متن بیان شد، امروزه کابل‌های برق سه فاز در مدل‌های گوناگونی عرضه می‌‌شوند و به همین دلیل لازم است که کاربران در زمان خرید این محصولات نهایت دقت خود را به کار بگیرند.
برای مطالعه بیشتر:

انواع اتصالات سیم و کابل برق